هیاهوی برخی مدعیان طب اسلامی در سال‌های اخیر بویژه در دوران کرونا بسیاری از حوزویان و دلسوزان را نگران کرده‌است، چراکه عده‌ای که تلاش می‌کنند به عنوان تابلو و ویترین این جریان شناخته شوند رفتارهای هنجارشکنانه در عرصه‌های مختلف از خود بروز داده‌اند و عملا وارد ورطه‌ی فرقه‌گرائی شده‌اند.
آنچه که مسلم است استفاده از دستوارت سنتی و اسلامی و داروهای گیاهی ریشه در باورهای عمیق مردم ایران دارد و انتقاد از حرکت‌های اخیر عده‌ای معدود به عنوان مدعیان طب اسلامی به هیچ عنوان به معنای نفی و انکار بهره‌مندی از این روش‌ها نبوده‌است. آتچه که جای نگرانی ایجاد کرده‌است موج‌سواری و سوءاستفاده از باورهای سنتی و دینی مردم برای رسیدن به امیال و خواسته‌های لیدرهای این جریانات است.
دقیقا مانند سایر فرقه‌ها و حرکت‌های مربوط به عرفان‌های نوظهور که لیدرهای آنان از اعتقادات ریشه‌ای مردم به مسائل معنوی و ائمه معصومین برای ارضاء نیازهای خود سوءاستفاده کرده‌اند.
در این یادداشت به چرائی گرایش مردم به فرقه‌ها و جریان‌های نوظهور خواهیم پرداخت که به خوبی تشابه مدعیان طب سنتی با این حرکت‌ها مشخص شود.
الف:دلایل گرایش به فرقه‌سازی
۱- انگیزه مادی:
اطلاعات موجود نشان می‌دهد که انگیزه بسیاری از مدعیان، سودجویی و منفعت‌طلبی است. بسیاری از عناصری که به فعالیت فرقه‌ای روی آورده‌اند، به نحوی منافع مادی خود را دنبال می‌کنند. منابع مادی آن‌ها با کلاه‌برداری و اغفال مریدان تأمین می‌شود.
۲-انگیزه‌های روحی و روانی:
حس برتری‌جویی، جاه‌طلبی، کسب مقام و رسیدن به مرتبه اجتماعی، افرادی را وادار به فعالیت در این زمینه می‌کند. همچنان که عدم تعادل روحی و روانی نیز در برخی مدعیان، منشاء این گونه فعالیت‌ها است.
۳- انگیزه غیراخلاقی:
انگیزه غیراخلاقی، زمینه را برای افرادی فراهم می‌سازد که با سوءاستفاده از آموزه‌های دینی و رفتار قدیس‌مآبانه، دست به اعمال خلاف شرع بزنند و مریدان توسط آنان اغفال می‌شوند و مورد سوءاستفاده جنسی قرار می‌گیرند و یا در قالب احکام ساختگی، روابط نامشروع با آنان برقرار می‌سازند و در مواردی به مرتبطان خود توصیه به امور خلاف (با توجیه شرعی و عرفانی) می‌کنند و از این طریق به ناهنجاری‌های اجتماعی دامن می‌زنند؛ بین خانواده‌ها اختلاف ایجاد می‌کنند و باعث جدایی همسران از یکدیگر می‌شوند.
۴- انگیزه سیاسی:
کم نیستند لیدرهای جریان‌های انحرافی و فرقه‌گرائی که برای گرم کردن مجلس و محفل خود به هر سبک و شیوه و شگردی متوسل می‌شوند.
طرح ادعاهایی مانند شفا یافتن بیماران و… در فضایی عاطفی و احساسی طرح می‌شود و افراد شرکت کننده به دلیل اعتقاد و باوری که دارند، می‌پذیرند و برخی از گویندگان مذهبی نیز چون از انقلاب و نظام حمایت می‌کنند، حامیان نظام و رهبری نیز به آنان اعتماد پیدا می‌کنند.
ب:چرائی گرایش به فرقه‌ها
۱-فقدان نگاه همه جانبه به دین و ناآگاهی به مبانی دینی، باعث شده است که برخی به دین، نگاهی سطحی داشته باشند و توان تفکیک حقایق را از آن چه رنگ و بوی دینی به خود گرفته‌اند، نداشته باشند.از این رو، افراد شیاد میتوانند آنان را اغفال کنند و همین امر، زمینه و بسترهایی را ایجاد می‌کند تا مدعیان بتوانند ایده‌ها و امیال خود را به راحتی مطرح کنند.
۲- تحجرگرایی مانع از تفکرگرایی و خردورزی است و آثار زیان‌باری را درپی دارد که هریک از این آثار به نحوی، زمینه و بستر بروز فرقه‌های خرافی را فراهم می‌سازند. تحجر نقطه مقابل تفقه دینی است، چون منشاء آن جمودی است که عقل را منکوب و اندیشه را منجمد می‌کند، آدمی را از اندیشیدن و تفکر دینی باز می‌دارد و شناخت دینی را سطحی می‌سازد. شناخت سطحی از دین، اخباری گری را پدید می‌آورد و به آسانی فرقه‌سازی، تحقق می‌یابد.
۳- نابسامانی و مشکلات اجتماعی، فرهنگی، فشارهای روحی، روانی، کمبودهای روحی و شخصیتی (خودکم‌بینی) افراد در جامعه
آنچه بیان شده ویژگی‌های مشترک برخی از جریان‌ها و فرقه‌های انحرافی در چند دهه اخیر است و با دقت نظر به رفتار برخی از لیدرهای جریان مدعی طب‌اسلامی متاسفانه باید گفت اغلب این موارد درباره آنان نیز صادق است و همین امر باعث نگرانی شدید دلسوزان دینی و اجتماعی را فراهم کرده‌است.
قطعا بخش عمده‌ای از مردم که با درجات مختلف به دستورالعمل‌های طب اسلامی و سنتی عمل می‌کنند در این جریانات قرار نمی‌گیرند و عده‌ای اندک که لیدرهای حرکت‌های هنجارشکنانه در ماه‌های اخیر بوده‌اند مورد توجه قرار گرفته‌است. امید است بزرگان حوزه نسبت به این حرکت خطرناک عنایت ویژه‌ای داشته باشند و جلوی رشد بیشتر این گروه‌ها را بگیرند.
منبع: مجله آنلاین مباحثات
