کتاب «رفتار با محیط زیست بر اساس آموزههای قرآن و اهل بیت (ع)» پس از مفهومشناسی سبک زندگی اسلامی و مبانی و گستره سبک زندگی، ضمن بیان اهمیت رفتار درست با محیط زیست، به معناشناسی محیط زیست میپردازد.
سپس، عناصر زیبای محیط زیست (آبها، جنگل ها و بوستان ها، حیوانات، کوه ها، اعضای خانواده و داشته ها) تشریح شده و نقش محیط زیست در سلامت جسم و روان تبیین شده است. در ادامه، وظایف انسان در مورد سلامت محیط زیست مورد بحث و بررسی قرار گرفته که از جمله آنها میتوان به تلاش برای زیبایی و بوی خوش محیط، نظافت محیط زندگی، پیشگیری از آلودگی محیط، حفاظت از آبها، حفاظت از درختان و توسعه درختکاری، و حفاظت از حیوانات و حیات وحش اشاره کرد.
همچنین، وظیفه حاکمیت در مورد محیط زیست تشریح شده و از دیگر مباحث این اثر، عوامل تخریب محیط زیست (گناه، فساد، حاکمیت، لذت محوری، ستمگری، جنگ، مدیریت منافقان، ناسپاسی) پرداخته شده است. سپس، محیط زیست در عصر ظهور مورد بحث و بررسی قرار گرفته و در پایان نیز درباره غفلت از محیط زیست نکاتی ذکر شده است.
در بخشی از کتاب میخوانیم: «بسیاری از عوامل تخریب و نابودی محیط زیست رفتارهای ناپسند انسانها هستند که بخشی را در بر اساس آیات و روایات ارائه میکنیم: ۱. گناه: از نظر قرآن آنان که در سبک زندگی خود آلودگی و گناه دارند، از جمله عوامل تخریب محیط زیست هستند. خدای متعال میفرماید: «تباهی در خشکی و دریا به سبب کردههای مردم مردمان پدیدار شد تا (خداوند جزای) برخی از آنچه کردهاند، به آنها بچشاند، باشد که بازگردند». ۲. فساد حاکمیت: از جمله عوامل ویرانی شهرها و خرابی محیط زیست حاکمان و مدیران فاسد هستند. در قرآن میخوانیم: «پادشاهان هنگامی که وارد منطقه آبادی شوند، آن را به فساد و ویرانی میکشانند». ۳. لذت محوری: تجربه بشری به خوبی نشان میدهد کسانی که فقط به لذت خود فکر میکنند، از محیط زندگی خود غافلند و رفتارهای مخربی دارند؛ افزون بر اینکه از جانب خدا نیز محکوم به مجازات و نابودی نعمتها هستند. در سخن از امیرالمومنین علی (ع) آمده است: «سرمستی و سرخوشی نعمت را سلب و عذاب و عقوبت در پی دارد». ۴. ستمگری: از جمله عواملی که ممکن است سایر عوامل تخریب محیط زیست را نیز شامل شود، ظلم و ستم است. خدای متعال در تعبیر کلی میفرماید: «چه بسا شهرها و آبادیهایی را در هم کوبیدیم که (مردمانش) ظالم بودند». امام علی (ع) نیز میفرماید:» به سبب ظلم، نعمتها نابود میشوند». ۵. جنگ: حقیقتی را هم تاریخ یادآور شده و هم به عیان مشهود است که جنگ سبب تخریب محیط زیست است. رسول خدا (ص) وقتی لشکری را برای جنگ میفرستاد، به آنها میفرمود: «هیچ درختی را تا ناچار نشدید، قطع نکنید». در نقل دیگر آمده است: «نخلی را آتش نزنید، درخت میوه را قطع نکنید و کشتزارها را به آتش نکشید». پس جنگ به طور معمول سبب تخریب محیط زیست است».
کتاب «رفتار با محیط زیست بر اساس آموزههای قرآن و اهل بیت (ع)» اثر فرج الله میرعرب است که در پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در ۷۷ صفحه تهیه و به همت نشر این پژوهشگاه به چاپ رسیده است.
منبع: ایبنا