یک پژوهشگر، برای انجام
صحیح و کامل تحقیق خود ولو آنکه تحقیق جزئی باشد، نیازمند اطلاع از پیشینه تحقیق است.
صحیح و کامل تحقیق خود ولو آنکه تحقیق جزئی باشد، نیازمند اطلاع از پیشینه تحقیق است.این نیاز اعم از این است که قبل از انجام تحقیق باشد؛ یعنی پس از انتخاب موضوع و تدوین عنوان و قبل از نگارش طرح تحقیق، محقق نیاز دارد که با مراجعه به مدارک و اسناد، پیرامون موضوع و مسئله‌ای که برای تحقیق انتخاب کرده است، آگاهی خود را گسترش دهد، محدوده تحقیقی خود را مشخص کند، و حتی در برخی موارد، عنوان و موضوع تحقیق خود را تغییر دهد.
از طرفی نیز، این نیاز در حین نگارش تحقیق ضرورت خود را نشان می‌دهد؛ محقق و اندیشمند در حین نوشتن تحقیق خود، به جهت انگیزه‌های متفاوتی نظیر تنقیح ابهامات و ایهامات در تحقیق نیازمند رجوع به پیشینه است.
در اهمیت پیشینه تحقیق، مطالب بسیاری گفته شده است؛ آنچه در ذیل می آید، تنها بخش مختصری از عناوین مطرح شده در این زمینه است:
۱. برقراری ارتباط منطقی میان اطلاعات پژوهش‌های قبلی با مسئله تحقیق؛
۲. دست یابی به چارچوب نظری و یا تجربی برای مسئله تحقیق؛
۳. آشنایی با روش‌های تحقیق مورد استفاده در پژوهش‌های گذشته؛
۴. شناسایی آثار و نویسندگان هسته؛
۵. راهنمایی خواننده به منابع بیشتر جهت مطالعه؛
۶. کسب اطمینان از تکراری نبودن پژوهش؛
۷. مقایسه پژوهش حاضر با سایر پژوهش‌های انجام شده؛
۸. مطلع شدن از برخی موضوعاتی که نیاز به تحقیق دارند؛
۹. کمک به پژوهشگر در تفسیر و تحلیل نتایج و غیره.
۲. دست یابی به چارچوب نظری و یا تجربی برای مسئله تحقیق؛
۳. آشنایی با روش‌های تحقیق مورد استفاده در پژوهش‌های گذشته؛
۴. شناسایی آثار و نویسندگان هسته؛
۵. راهنمایی خواننده به منابع بیشتر جهت مطالعه؛
۶. کسب اطمینان از تکراری نبودن پژوهش؛
۷. مقایسه پژوهش حاضر با سایر پژوهش‌های انجام شده؛
۸. مطلع شدن از برخی موضوعاتی که نیاز به تحقیق دارند؛
۹. کمک به پژوهشگر در تفسیر و تحلیل نتایج و غیره.
مقالات و پایان نامه‌ها از جمله پیشینه‌هایی هستند که در برخی موارد، کمک قابل توجهی به محقق می‌کنند؛ رسیدگی جامع‌تر به دلیل جزئی‌تر بودن موضوع، به روز بودن، ادبیات بهتر و … از جمله امتیازاتی است که ضرورت رجوع به مقالات و پایان نامه‌ها را بیشتر از پیش نمایان می‌کند.
اما از طرفی نیز، متاسفانه امروزه دست‌یابی به این منابع مهم (حداقل پایان‌نامه‌های منتشر شده)، بسی دشوار است. اطلاع از تحقیقات ارائه شده در دانشگاه‌ها و موسسات تخصصی به خوبی میسر نیست و علی الاسف، می‌توان گفت بسیاری از پژوهشگران، در دوران تحقیقی خود به دلیل صعوبت دسترسی به پایان نامه‌ها و تحقیقات ارائه شده در دانشگاه‌ها و مراکز تخصصی، از خیر آن‌ها گذشته و بدون آن‌ها اقدام به نگارش تحقیق خود می‌کنند.
البته، شایستگی موسسه و دانشگاهی که پژوهش در آنجا ارائه می‌شود، نکته قابل ملاحظه ایست. امروزه به دلیل کثرت این مراکز طبعا آمار تحقیقات نیز زیاد شده که نمی‌توان بی کیفیتی آن‌ها را در مراکز سطح پایین کتمان کرد.
در همین راستا، مرکز تخصصی حقوق و قضای اسلامی قم؛ از جمله مراکز مهم و معتبر در میان مراکز حقوقی، در اقدامی پسندیده اقدام به انتشار عناوین تحقیقات پایانی و پایان نامه‌هایی کرده است که در این مجموعه به منصه ظهور رسیده‌اند.
آنچه در ذیل ارائه شده، بخشی از جدیدترین عناوینی است که در این مرکز به عنوان پایان نامه ارائه شده است:
۱. عنوان: احکام فردی و اجتماعی معلولان از دیدگاه فقهی و حقوقی | دانش پژوه: سید حمید زارعی؛ استاد راهنما: محمدمهدی کریمی نیا؛
۲. عنوان: اعتبار اجتهاد در قاضی تحکیم از منظر مشهور امامیه و مرحوم آیت الله خوئی | دانش پژوه: وحید طاعتی عسگر | استاد راهنما: علی محمدی جورکویه؛
۳. عنوان: بیع به شرط مقدار معین در حقوق مدنی ایران و فقه امامیه | دانش پژوه: علی رضا اصلانی | استاد راهنما: محمدمهدی کریمی نیا؛
۴. عنوان: بررسی فقهی حقوقی وقف فضولی | دانش پژوه: اشکان خسروی | استاد راهنما: سیامک قیاسی
۵. عنوان: عسر و حرج مستأجر در اجاره اشیا | دانش پژوه: عقیل خوشه چین | استاد راهنما: محمدمهدی کریمی نیا؛
۶. عنوان: بررسی امکان عدم اجرای برخی از انواع مجازات حدّی | دانش پژوه: مجید بایرام زاده | استاد راهنما: علی محمدی جورکویه
۷. عنوان: حقوق فرزندان در فقه امامیه و حقوق ایران | دانش پژوه: محمد شریفی نیا | استاد راهنما: محمدمهدی کریمی نیا
۸. عنوان: بررسی نواقض قوانین حمایت کیفری جرایم کودکان | دانش پژوه: علی دهقانی | استاد راهنما: علی محمدی جورکویه
۹. عنوان: بررسی فقهی حقوقی توبه در جرایم تعزیری | دانش پژوه: سعید خوشه چین | استاد راهنما: غلام رضا پیوندی
۱۰. عنوان: نقش عسر و حرج یکی از زوجین در سقوط اولویت دیگری در حضانت فرزند مشترک | دانش پژوه: مهدی جباری | استاد راهنما: جواد حبیبی تبار
۲. عنوان: اعتبار اجتهاد در قاضی تحکیم از منظر مشهور امامیه و مرحوم آیت الله خوئی | دانش پژوه: وحید طاعتی عسگر | استاد راهنما: علی محمدی جورکویه؛
۳. عنوان: بیع به شرط مقدار معین در حقوق مدنی ایران و فقه امامیه | دانش پژوه: علی رضا اصلانی | استاد راهنما: محمدمهدی کریمی نیا؛
۴. عنوان: بررسی فقهی حقوقی وقف فضولی | دانش پژوه: اشکان خسروی | استاد راهنما: سیامک قیاسی
۵. عنوان: عسر و حرج مستأجر در اجاره اشیا | دانش پژوه: عقیل خوشه چین | استاد راهنما: محمدمهدی کریمی نیا؛
۶. عنوان: بررسی امکان عدم اجرای برخی از انواع مجازات حدّی | دانش پژوه: مجید بایرام زاده | استاد راهنما: علی محمدی جورکویه
۷. عنوان: حقوق فرزندان در فقه امامیه و حقوق ایران | دانش پژوه: محمد شریفی نیا | استاد راهنما: محمدمهدی کریمی نیا
۸. عنوان: بررسی نواقض قوانین حمایت کیفری جرایم کودکان | دانش پژوه: علی دهقانی | استاد راهنما: علی محمدی جورکویه
۹. عنوان: بررسی فقهی حقوقی توبه در جرایم تعزیری | دانش پژوه: سعید خوشه چین | استاد راهنما: غلام رضا پیوندی
۱۰. عنوان: نقش عسر و حرج یکی از زوجین در سقوط اولویت دیگری در حضانت فرزند مشترک | دانش پژوه: مهدی جباری | استاد راهنما: جواد حبیبی تبار
برای مشاهده لیست تمام عناوین اینجا را کلیک کنید.
شایان ذکر است، دانش پژوهان گرامی برای دسترسی به اصل تحقیقات و پایان نامه ها، می‌توانند به معاونت پژوهش مرکز تخصصی حقوق و قضای اسلامی قم واقع در خیابان معلم، مدرسه امام کاظم(ع)، ساختمان امام هادی(ع)، طبقه اول مراجعه کنند. در ضمن، محققین بزرگوار می‌توانند جهت هماهنگی و اطلاع بیشتر با شماره تلفن ۰۲۵۳۷۱۰۸۱۹۱ تماس حاصل فرمایید.
منبع: سایت وسائل
