حجت الاسلام والمسلمین سید منذر حکیم، رئیس پژوهشکده الذریه النبویه، در میزگرد تخصصی همایش «مسائل مستحدثه و حوزه علمیه، چالش ها و رویکردها» در مدرسه سلیمانیه مشهد، به آسیب شناسی فقه مسائل مستحدثه در حوزه علمیه پرداخت و گفت: امروزه باید به واقعیت های موجود نظر انداخت؛ باید دید وضع موجود معلول چه رخدادهایی هستند ،چراکه اینها می توانند معلول علت های دیگری باشد که به نظام آموزشی ما باز می گردد.
رئیس پژوهشکده الذریه النبویه با بیان این که باید دید مسائل مستحدثه در فقه امامیه ما در طول تاریخ چه جایگاهی داشته و این قابل ارزیابی است، ابراز کرد: از ابتدای تاریخ با توجه به بیان «و اما الحوادث الواقعه فارجعوا فیها إلی رواه حدیثنا» می توان فهمید که اهل بیت(ع) همواره شرائط زمان را پیش بینی و خود را برای آینده آماده می کردند.
حجت الاسلام والمسلمین حکیم با بیان این که حوزه های علمیه باید پیشتار، جلوتر و در آینده زمان باشند که این سخن پشتوانه علمی بر مبنای بیانات مقام معظم رهبری دارد که حوزه های علمیه باید پیشرو باشند، تصریح کرد: تعبیر آیت الله وحید خراسانی همین بود که پیشاپیش زمان باید حرکت کنید و این باید ظرفیتی باشد تا انسان بتواند فرازمانی باشد.
وی با بیان این که قاعدتا ما باید به دنبال آن باشیم که وضع موجود معلول چه عناصر و عواملی است و چه اتفاقاتی افتاده که نه طلبه ما تا دغدغه ایجاد نشود به دنبال مسائل مستحدثه نمی رود، تصریح کرد: پس باید در برنامه آموزشی و سبک پژوهشی حوزه های علمیه واکاوی کنید و طلاب نسبت به مسائل مستحدثه و روز دغدغه داشته باشند تا امثال شهید صدر، شهید مطهری و علامه طباطبایی تربیت شوند.
رئیس پژوهشکده الذریه النبویه حوزه علمیه قم با بیان این که بزرگان تنها بر اساس برنامه آموزشی پیش نرفتند بلکه توامان با آن خودسازی داشتند، خاطر نشان کرد: باید ریشه ها را درست کرد و نقشه راهی برای آنچه که محصول و فرارده اش این باشد که فقیه و متفقه ما کاربردی و بروز عمل کند، ترسیم شود. قرآن کریم ظرفیت و توانمندی ایجاد کرده و به روش قرآن به کلیه مسائل اصولی از جهان بینی و تاریخ شناسی با آینده نگری می توان نگاه کرد و بدون شک اساتید و بزرگانی که به دنبال تاریخچه مساله فقهی می روند توانمندترند.
وی با بیان این که در حقیقت اگر انسان وارد عرصه تاریخ نشود نگاه و فهم او آسیب دیده و دچار سطحی نگری خواهد شد، بیان کرد: برای عمق بخشی و دوری از سطحی نگری، باید ابزار آن ایجاد و دلائل و اصول تعمق بخشی نیز به وجود بیایند و در پاسخگویی به مساله فقیه هم در زمان شهید صدر و هم شهید مطهری کسانی بودند که در تاریخ کار کردند و با خروجی های جدید بیرون آمدند و قرآن این ظرفیت تاریخ شناسی را مطرح کرده که البته نه در کتب اصولی و نه فقهی نیاز به تاریخ مطرح نشده است.
رئیس پژوهشکده الذریه النبویه با بیان این که حوزه های علمیه باید در حوزه مسائل مستحدثه به دنبال روش حل مسائل باشند، خاطر نشان کرد: یکی از اهداف نشست پاسخ به برخی پرسش ها و شبهاتی است که راجع به وضع موجود حوزه های علمیه از لحاظ توجه به مسائل نوپدید وجود دارد و حوزه چه میزان در این زمینه پاسخگو است.
حجت الاسلام والسلمین حکیم افزود: امروزه ما حتما به حوزه فعالی نیاز داریم که عناصر اصلی آن پژوهشگران با انگیزه و روشمند بوده و باید دید چه کارهایی می توان ترتیب داد تا به حوزه علمیه ایده ال در پاسخگویی به مسائل مستحدثه رسید.
وی با بیان این که در این راه اگر توانستیم مسائل غیر مستحدثه را خوب سامان دهیم می توانیم مسائل مستحدثه را نیز در پرتو مسائل روشن تبیین کنیم که البته نباید از خط قرمزهای شارع مقدس تجاوز کرد، گفت: باید کارهای جدید صورت گیرد؛ در حقیقت آن پیش شرط های ورود به مسائل مستحدثه را باید دید و قواعد تاثیرگذار در فهم مسائل را درک کرد؛ همچنین باید پل ارتباطی بین تخصص های متعارف در راستای حل مسائل مستحدثه شکل بگیرد و راه های ایجاد پل ارتباطی مورد بحث و تبادل نظر باشد.
منبع: حوزه